Kontrabas jest największym instrumentem smyczkowym, a co za tym idzie, najniżej brzmiącym. W przypadku kontrabasu, oprócz tradycyjnego grania na nim smyczkiem, co jest bardziej powszechne w muzyce klasycznej, równie popularne jest granie palcami. Kontrabas jako jedyny z instrumentów smyczkowych rozpowszechnił się dodatkowo w muzyce jazzowej, a nawet rockowej. W dzisiejszym i tradycyjnym jazzie większość partii basowych jest wykonywanych właśnie na kontrabasie. Wynika to z jego dość delikatnego, miękkiego i nieco tajemniczego dźwięku, którego nie daje np. gitara basowa. Swoją budową kontrabas nie różni się zbytnio od pozostałych instrumentów smyczkowych. Składa się z pudła rezonansowego z dwoma otworami w kształcie litery f i bezprogowego gryfu, nad którym poprowadzone są cztery odpowiednio nastrojone struny.